Czym są i do czego służą atrybuty data- w HTML?

Joanna

HTML

Atrybuty data- w HTML – co to jest i do czego służą?

Pisząc stronę internetową w HTML, często potrzebujemy gdzieś przechować dodatkowe informacje o elemencie. Mogą to być informacje, które nie są widoczne dla użytkownika, ale przydają się w kodzie JavaScript lub CSS – można wykorzystać je na przykład do wyszukiwania, filtrowania lub grupowania danych na stronie. Do tego właśnie służą atrybuty data-. Sa to specjalne atrybuty w HTML, które pozwalają przechowywać własne dane w poszczegołnych elementach. Można porównać je do „żółtych karteczek” – jesli przyjmiemy, że każdy element HTML to pudełko, to atrybuty data można potraktować jak etykietki z dodatkowymi informacjami, które możemy na tym pudełku przykleić.

Przykład użycia:

<div data-user-id="12345" data-user-role="admin">User profile</div>

Po co używać atrybutów data-?

Atrybuty data- mają kilka typowych zastosowań, zazwyczaj służą do:

  • Przechowywanie identyfikatorów lub nazw
  • Przekazywanie ustawień do skryptów
  • Przechowywanie metadanych
  • Dodawanie informacji dla CSS lub JavaScript
<div class="slider" data-speed="3000" data-autoplay="true"></div>

<li data-status="done">Done</li>
<li data-status="in-progress">In progress...</li>

Jak odczytać atrybuty data- ?

Atrybuty data- mają tę zaletę, że można z nich korzystać zarówno w warstwie stylów (CSS), jak i w logice strony (JavaScript). W CSS służą do warunkowego formatowania elementów – możemy zmieniać kolor, układ czy wygląd w zależności od wartości atrybutu. Dzięki temu jeden znacznik HTML może przyjmować różne style bez potrzeby dodawania dodatkowych klas. W JavaScript natomiast atrybuty data- pełnią rolę „mini-magazynu” danych. Skrypty mogą je odczytywać, wykorzystywać do podejmowania decyzji lub zmieniać ich wartości w trakcie działania strony. To sprawia, że elementy stają się bardziej interaktywne – np. przyciski mogą przechowywać informacje o tym, które okno dialogowe otworzyć, a listy mogą zawierać dane o statusie poszczególnych pozycji.

Css

[data-status="active"] {
    color: green;
}

[data-status="inactive"] {
    color: red;
}

JavaScript:

<button id="myBtn" data-user-id="123" data-role="admin">Click me!</button>

const btn = document.getElementById('myBtn');
console.log(btn.dataset.userId); // "123"
console.log(btn.dataset.role);   // "admin"

Dobre praktyki

  1. Używaj spójnego nazewnictwa: data-user-id, data-product-name (małe litery i myślniki)
  2. Nie przechowuj wrażliwych danych: Atrybuty data są widoczne w kodzie źródłowym strony, więc trzymanie w nich haseł, loginów czy kluczy API nie jest najlepszym pomysłem. Przechowuj w atrybutach tylko te dane, którymi możesz podzielić się jawnie.
  3. Przechowuj tylko to, co potrzebne: atrybuty data- najlepiej sprawdzają się przy prostych wartościach, takich jak stringi czy cyfry. Pamiętaj, że ich zadaniem jest ułatwiać pracę z elementami strony, a nie zastępować bazę danych czy przetrzymywać całe bloki informacji.
  4. Dokumentuj swoje atrybuty: Zwłaszcza w większych projektach, warto prowadzić listę używanych atrybutów data

Atrybuty data to potężne narzędzie, które pozwala tworzyć bardziej dynamiczne i interaktywne strony internetowe. Dzięki nim możemy w elegancki sposób przekazywać informacje między HTML, CSS i JavaScript, zachowując przy tym czystość i organizację kodu. To jedna z tych funkcji HTML5, która znacznie ułatwia życie programistom, więc warto jej używać 😉